Tạp chí Văn nghệ Hải Dương
Tản văn "Muống bè trộn tép" của Như Hoa
30/11/2021 12:00:00

Bão tan. Mưa đền cây rủ rỉ chừng nửa ngày rồi tạnh hẳn. Nắng bừng lên thật nhẹ. Làng mạc mát rượi, trong lành. Khói bếp nhà bên bảng lảng. Mùi khói thơm tho, ấm áp giữa không khí se se của gió, của hơi nước khiến bao xưa cũ lại ùa về khi chiều xuống. Rồi trong vô vàn mùi vị, hương sắc ấy, bỗng chao ôi nhớ món rau muống bè trộn tép gạo đồng Rồi.



 

Ngày ấy, mỗi lần bão qua, mưa tạnh, cứ tầm chiều hửng, bố lại vác đó sang đồng Rồi - cả một vùng phù sa vốn trải bạt ngàn trong đôi mắt trẻ con ngày ấy bởi muốn sang được đồng, đám trẻ phải vượt qua con sông Lựng và những bãi bồi ven sông. Sau bão, đám cỏ ba cạnh, năn, lác đổ rạp, phù sa dấp dính phủ kín, chỉ còn nước và những bè rau muống dập dềnh. Men theo con đê quai, bố sẽ ngăn bờ, đặt đó ở khu đăng ông Nhâm. (Ngày ấy, người ta gọi tên từng khu đồng, từng cánh ruộng theo tên người khai phá hoặc đã được xác lập lãnh thổ từ trước). Rồi cua một vòng, bố sẽ lội ra ven lựng, nơi có những bè rau muống, thường là giống rau muống đỏ, mọc tự nhiên, ngọn vươn dài theo chiều rộng mặt sông. Nước phù sa ngập ngang thắt lưng bố. Muống sau mưa, ngọn vươn dài, màu đỏ thân muống chuyển hồng pha, tươi như má thiếu nữ, múp míp như ngón tay mấy nàng tiểu thư chưa bao giờ phải động đến việc nhà. Những ngọn muống non mởn lần lượt, lần lượt rời thân. Chẳng mấy, một ôm ngọn muống bè nằm gọn trong co tay bố. Khi ấy, cũng là lúc đủ để những đàn tép gạo kéo nhau chui vào đụt đó. Nhà không quá đông người, chỉ cần lưng bát tép gạo là đủ. Bố xoay vòng, nhấc đó, vác lên vai, cùng ôm bó rau muống bè trên co tay, lững thững về nhà.

Ở nhà, mẹ cũng đã quá quen với nếp sinh hoạt sau bão của cả nhà. Nếu bố không ra ngoài Lựng mà đi vào vườn ông nội hoặc xuống vườn bà ngoại thì có thể là đu đủ xanh xào mắm; chuối xanh nấu lá lốt (những thứ quả, cây rời cành vì gió), hoặc những loại rau từ đồng bãi. Khi thấy bố vác chùm đó lên vai đi ra ngoài Lựng rồi quay về, thì lạc đã rang thơm phức túm trong lá chuối khô. Tương trong chum ngấu vàng được múc ra bát. Tỏi, chanh, ớt và 7 loại rau thơm đặc trưng đã được hái từ vườn, rửa sạch, vẩy cho ráo nước dặt trên chiếc chạc ba thân sắn bên cạnh bể nước.

Bố về. Co tay rau muống bè chuyển sang tay mẹ. Túm đó trên vai hạ xuống.

Những con tép từ đụt đó được trút ra rổ. Tép gạo trắng tinh bụng căng những trứng.

Mẹ rửa tép, rồi chao ngay trên cái chảo gang đặt trên bếp củi hồng. Mấy chị em xúm xít nhặt rau cho vào cái rổ thưa. Chị cả nhanh chân mang ra cừ sa sạch. Nồi nước to đùng trên bếp đã sôi ùng ục. Mẹ cho vài hạt muối trắng vào rồi nén rau thoăn thoắt xuống nồi. Vài lượt giở nhanh. Ngọn rau sau khi luộc vẫn giòn sần sật, giữ nguyên màu phù sa được vớt ra cái rá tre sạch cho ráo nước. Lúc này, công đoạn chính của món "Muống bè trộn tép" mới thực sự bắt đầu.

Người "thợ chính" của món này là mẹ. Sáu con mắt trẻ thơ quây quanh, háo hức chờ đợi. Hình như, nghe thấy tiếng chóp chép từ miệng đứa nào bật ra vì không "kìm nổi". Mẹ cho rau vào cái thau nhôm sạch. Các loại rau thơm thái đốt (người quê khi đó không tính đơn vị đo lường bằng cm, dm mà tính bằng... đốt ngón tay). Ớt bổ đôi, bỏ hạt, phần thái vát, phần băm nhuyễn. Chanh vắt lấy nước cốt, bỏ hạt. Những tép tỏi được chị em tôi tỉ mẩn bóc hết đến cả lớp áo lụa, phơi màu trắng ngà được mẹ đập giập, băm nhuyễn. Đường hoa mai, mì chính... Tất cả đều được mẹ định lượng bằng "kinh nghiệm", rắc đều trên mặt rau. Đảo nhẹ một lượt. Đã nghe mùi tỏi, mùi cốt chanh, mùi ớt cay nồng, thơm nức thoảng trong mùi khói bếp. Công đoạn cuối cùng là tép. Những con tép gạo, bụng lặc lè những trứng đã được chao qua xíu mỡ cùng tỏi phi thơm. Đủ vị rồi, đôi đũa trong tay mẹ thành thần kỳ, khua lên như múa, đảo qua đảo lại. Tương màu vàng cánh gián được rót ra, rưới nhẹ lên trên hỗn hợp rau đã trộn gia vị. Lúc ấy, khẩu lệnh mới được ban ra: "Đứa nào chà vỏ lạc giã giập để đâu mang đây đưa mẹ nào". Chỉ chờ có thế. Cả ba chị em tôi đồng loạt đứng lên. Mấy đôi chân luýnh quýnh tranh nhau vì đây là công đoạn mà chúng tôi mong chờ nhất, kiểu gì chả nhón trộm được vài hạt giòn tan, thơm nắc nẻ. Mẹ cho một phần lạc vào âu rau đảo đều, rồi trịnh trọng gắp ra cái đĩa xanh mậu dịch. Rắc nốt chỗ lạc còn lại lên trên. Món muống bè trộn tép được hoàn thành cùng màn quan sát say sưa của ba đứa trẻ.

Hôm ấy, nhà nó ăn cơm sớm hơn mọi ngày. Trên cái mâm nhôm có đĩa rau muống trộn, bát nước rau vắt chanh và một đĩa lạc rang nhỏ. Năm cái đầu gật gù. Miếng rau trộn giòn ngọt thơm phức mùi tương mùi rau thơm quện vị bùi ngậy của lạc của tép vấn vương nơi đầu lưỡi. Vừa ăn, cả nhà vừa nói chuyện. Bao thứ chuyện của ngày sau bão ở làng trên xóm dưới. Chợt bố dừng đũa, tủm tỉm cười, nhìn ba cái "máy nhai" dù chuyện vẫn không giảm tốc độ. Mẹ ngẩng nhìn bố, thủng thẳng kể câu chuyện: "Thưa cụ con ăn dè" của ông Đáp giữa làng. Chuyện ngắn rất ngắn, kể về chuyện những người làng đi gặt thuê cho ông chánh tổng. Nhà ông chánh luộc rau nhưng ít. Ba người làm, có ông khua đũa gắp một lần gần hết chỗ rau bị bà chủ nhắc liền thưa: "Thưa cụ con ăn dè". Ba cái máy nhai lập tức giảm tốc độ. Cu em út tròn mắt nghe chuyện mà cái tay vẫn lần đúng đĩa lạc rồi bật cười khanh khách. Cả một trời râm ran.

Giờ bố đã đi xa, thật là xa. Rau muống bè không còn nữa (đúng ra là còn nhưng trâu ăn vào cũng chết). Đăng ông Nhâm cũng mất rồi. Cả khu đồng Rồi đã trở thành khu chuyển đổi cầu Linh.

Nay bão tan, mưa tạnh lại nhớ bố và thèm món rau muống bè trộn tép.
 
 
 
 
 
 
Các tin mới hơn
Tản văn "Về với mẹ" của tác giả Nguyễn Thế Trường(10/02/2025)
Ngày cuối năm(07/02/2025)
Truyện ngắn "Nụ hôn đầu" của tác giả Nguyễn Sỹ Đoàn(07/02/2025)
Ký "Người cựu binh say đắm với những trang sách văn hóa dân tộc" của tác giả Vũ Tuyết Mây(07/02/2025)
Tiếng nạng gỗ(06/02/2025)
Các tin cũ hơn
Mục Văn nghệ dân gian: "Nghề cổ truyền chài lưới Hạ Bì- Từ góc nhìn di sản văn hóa" của tác giả Nguyễn Thị Huê(22/11/2021)
Truyện ngắn "Tiếng đàn đau" của Việt Nga(19/11/2021)
Chùm thơ của các tác giả Thanh Dạ, Nguyễn Việt Thanh, Lê Kiều Hưng, Thy Nguyên(18/11/2021)
Họa sĩ Phạm Trí Tuệ cuộc đời và hội họa(18/11/2021)
Truyện ngắn "Ngày của Mẹ" của Tống Ngọc Hân(15/11/2021)
na
na
na
na
na
na
na
na
na
na